Niepojętny uczeń – Thomas Pynchon

Być może wyobrażacie sobie, jakim ciosem dla ego jest lektura czegoś, co napisało się dwadzieścia lat wcześniej, nawet jeśli to anulowane czeki. Moją pierwszą reakcją po powtórnym przeczytaniu tych opowiadań było – „o mój Boże”, czemu towarzyszyły objawy fizyczne, nad którymi nie warto się rozwodzić. Moja druga myśl dotyczyła pomysłu gruntownej przeróbki całego materiału. Te dwa impulsy wkrótce ustąpiły, a ja znalazłem się w okresie spokoju, właściwym dla średniego wieku, w którym zaczęło mi się wydawać, że wiem coś więcej o młodym pisarzu, jakim wtedy byłem. W gruncie rzeczy nie potrafię go tak po prostu wyciąć ze swojego życia. Z drugiej strony, jeśli mógłbym stanąć z nim twarzą w twarz za sprawą jakiejś jak dotąd nierozwiniętej technologii, jak przyjemnie byłoby pożyczyć mu trochę grosza albo – jeśli już o tym mowa – zabrać go na miasto, aby napić się piwa i pogadać o dawnych czasach.

Sprawiedliwie będzie ostrzec nawet najbardziej życzliwie usposobionych czytelników, że znajdą w tych opowiadaniach fragmenty potwornie nużące, a także wprawki i przykłady uczniackiej brawury. Żywię jednak nadzieję, że mimo pretensjonalności, głupkowatości i nieudolności tych tekstów, stanowić będą – ze wszystkimi wadami, jakie posiadają – użyteczną ilustrację typowych problemów w fikcji literackiej, a zarazem przestrogę przed niektórymi praktykami, których młodsi pisarze być może woleliby uniknąć.

W istocie wtedy, jak i dziś, poruszała mnie i porusza każda historia, opublikowana czy nie, która rozjaśnia niezaprzeczalnym autentyzmem to, co zostało znalezione i podjęte – zawsze za wysoką cenę – z głębszych, bardziej uniwersalnych pokładów życia, które są częścią każdego z nas.

***

Thomas Pynchon (ur. 1937 r.)

Amerykański pisarz, czołowy twórca postmodernistyczny, laureat nagród: William Faulkner Foundation Award, The National Book Award, MacArthur Award. W latach 1960-1962 pracował w Seattle w firmie Boeing. Wiedza tam zdobyta posłużyła mu w pracy pisarskiej. W 1962 roku zaczął podróżować miedzy Kalifornia a Meksykiem, prowadząc odosobniony, koczowniczy tryb życia. Niektórzy sądzą, że żyje tak nadal. Konsekwentnie strzeże prywatności, nie publikuje swego wizerunku, nigdy nie udzielił też wywiadu. Tworzy głównie powieści: V. (1963 r.), 49 idzie pod młotek (The Crying of Lot 49, 1966 r.), Tęcza grawitacji (Gravity’s Rainbow, 1973 r.), Vineland (1990 r.), Mason i Dixon (Mason & Dixon, 1997 r.), Against the Day (2006 r.), Wada ukryta (Inherent Vice, 2009 r.), W sieci (Bleeding Edge, 2013 r.). Pisuje również opowiadania, eseje, recenzje książek (głównie dla „New York Timesa”), blurby i wstępy. Niepojętny uczeń to jedyna jego książka, którą opatrzył własnym Wprowadzeniem

***

Publikacja powstała dzięki wsparciu finansowemu Instytutu Literatury w ramach Tarczy dla Literatów