Kim pan jest, profesorze Foucault?

Pierwszy tom pism wybranych Michela Foucaulta to wybór dwudziestu czterech esejów, rozmów, wywiadów i polemik filozofa, które po raz pierwszy pojawiają się w przekładzie na język polski. Całość – układająca się w mozaikę przekonań i wyznań człowieka i filozofa – jest niejako przepytywaniem o to, kim się jest, będąc właśnie „człowiekiem”, ale i co tak naprawdę znaczy podmiot ludzki w historii i w kulturze.

Foucault ukazuje się czytelnikowi w wielu, czasem nieprzystających do siebie odsłonach: jako przyjaciel „myślenia lokalnego” i zajadły uniwersaliów (tego ostatniego burżuja Sartre’a…); jako kochanek, który dokonuje świadomych wyborów w obrębie własnej seksualności i walczy o nie z absolutną pasją i przekonaniem; jako profesor, który prowadzi wykłady w Collage de France; w końcu zaś jako polityczny aktywista, z megafonem w dłoni przewodzący manifestacjom w obronie praw człowieka, mniejszości, dyskryminowanych. Foucault to także namiętny czytelnik i teoretyk literatury, meloman i znawca malarstwa, dość sceptycznie traktujący sztukę XX wieku. W każdej jednak z kolejnych odsłon to przede wszystkim intelektualista zaangażowany.

W niniejszym tomie pojawia się nigdy wcześniej nie poruszana „kwestia polska”: Foucault opowiada o swoich pobytach w Polsce, „pod wielkim, upartym słońcem polskiej wolności”, ale i jako jeden z pierwszych zachodnich intelektualistów wypowiada się z wielkim zaangażowaniem na temat wprowadzania stanu wojennego, sam w kordonie sanitarnym PCK poczytuje sobie za honor wyruszyć do Polski w 1981 roku, by uczestniczyć w walce „największego związku zawodowego Europy”, Solidarności, i solidarnie zjednoczyć się z Polakami. W rozmowie z przyjaciółmi, Yves’em Montandem oraz Simone Signoret, filozof opowiada o niedoszłym spotkaniu z Wałęsą oraz decyzjach Jaruzelskiego w obliczu przemian społecznych i politycznych na mapie świata.

Michel Foucault (1926-1984)

Francuski filozof, pisarz, aktywista polityczny i społeczny. Myśliciel żywego słowa, intelektualista zaangażowany, profesor College de France, a wcześniej wykładowca na uniwersytetach w Lille, Clermont-Ferrand, także w Tunezji, Szwecji, Japonii, Stanach Zjednoczonych. W latach 1958-59 dyrektor w Centrum Cywilizacji Francuskiej na Uniwersytecie Warszawskim.

Przeczytaj notę biograficzną o Michelu Foucault